Nationale gevoelens bij Tiendaagse Veldtocht 1831?

Het Verenigd Koninkrijk 1815-1830

Bron Wikipedia.org

In hoeverre waren er overeenkomsten en verschillen tussen de nationale gevoelens bij België en Nederland rondom de Tiendaagse Veldtocht in 1831? zo luidt mijn onderzoekvraag voor een paper in de Masteropleiding van de Open Universiteit.

Ik ga een vergelijking maken tussen België en Nederland aan de hand van egodocumenten, krantenartikelen en gelegenheidsgeschriften. Aan het einde van deze zomermaanden wil ik het klaar hebben. Mooi zou zijn als ik met mijn werkstuk synchroon loop met de periode 2 tot en met 12 augustus, de tien dagen waarop Nederlandse legeronderdelen de onafhankelijkheid van België bestreden.

Koning Willem I kreeg in 1815 de opdracht om België, Nederland en Luxemburg tot één verenigd koninkrijk te maken: een eenheidsstaat als buffer tegen andere Europese mogendheden. Tot aan 1830 hield het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden stand. Toen waren de Belgen het zat: ze wilden zich afscheiden vanwege onder andere de door de Hollandse koning opgelegde religie en eenheidstaal. De Belgen vochten voor hun onafhankelijkheid gedurende het najaar van 1830 en het voorjaar van 1831. Hun inzet werd al snel beloond: ze kregen hun eigen koning Leopold in juli 1831.

Mijn onderzoek ben ik begonnen met twee kranten in de periode van medio juli tot en met eind augustus 1831. Ik heb gekozen voor de landelijke Nederlandsche Staatscourant en de provinciale Noord-Brabander. Deze doorzoek ik op termen Belg, vaderland, natie, nationalisme, vlaggen en feest. Het is leuk werk en het levert al aardig wat informatie op waarmee ik de hoofdvraag van mijn onderzoek kan beantwoorden.

Zo voelden de Belgen voelden zich verbonden met hun nieuwe koning, die zij beschouwden als de 'uitverkorene der natie'. De nationale vlaggen gingen uit, zo blijkt uit de Noord-Brabander van 20 juli 1831. Bij de intocht van de kersverse koning werden vaderlandse liederen gezongen en wapperden de nationale vlaggen , schrijft de Noord-Brabander van 23 juli. Uit de Nederlandsche Staatscourant van 21 juli blijkt dat de grenzen van België en Nederland opnieuw bepaald werden, waarmee Koning Willem I van Holland het allesbehalve eens was.

Koning Willem I regeerde van 1813 tot 1839

Bron Wikipedia.org

Dat ook Noord-Brabanders werden opgeroepen een bijdrage te leveren aan het vaderland, blijkt uit de kranten van 23 en 25 juli. Er zou een tentoonstelling worden samengesteld waarin de Noordbrabanders giften konden doen. Ondanks dat ze veel geleden hadden in de roerige afgelopen jaren, hoopte de staat dat ze een offer wilden brengen ten dienste van het vaderland.

Op 26 juli is te lezen in de nationale staatskrant dat de nieuwe koning van België was ingehuldigd. De nationale onafhankelijkheid moest geluk brengen aan het Belgische volk. De koning hoopte op rust voor de Belgen. Er waren immers al vele opofferingen geweest. 'In plaats van zelf een Belg te worden, had Willem I ons tot Hollanders willen maken, zo luidde de beschuldiging van koning Leopold. De koning van het inmiddels onverenigde koninkrijk had aan het eind van de maand juli nog altijd bezwaren.

Hoewel ik pas enkele kranten heb bekeken, lijkt het erop dat er in zowel België als Nederland al wel gevoelens van vaderlandsliefde en zelfbewustzijn ten aanzien van de eigen natie waren.


Auteur: Petra Robben, MA-student Open Universiteit, doet onderzoek naar uitingen van nationalisme bij Nederland en België rondom de Tiendaagse Veldtocht in 1831. Daarnaast is zij beheerder van de stadscollectie bij Stadsmuseum Tilburg.