Utrechtse Vrijwillige Jagers in Tilburg

Tijdens de Tiendaagse Veldtocht in 1831 was er een Compagnie Vrijwillige Jagers van de Utrechtse Hogeschool in Tilburg gevestigd. In de Utrechtsche Studenten Almanak voor het jaar 1832, werd een toneelstukje opgenomen getiteld ‘De Hoofdwacht te Tilburg’. Daarbij was ook deze litho (gevouwen) gevoegd. Van deze litho zijn twee identieke exemplaren in de Stadscollectie Tilburg bewaard gebleven (SMT00955 en SMT00956).

   afb. 1

Het toneelstuk begint als volgt: ‘Het tooneel is op den heuvel; eenige groepen Jagers zitten onder den grooten lindeboom aan tafeltjes thee te drinken, anderen staan in de deur van het wachthuis, in de herbergen, of loopen rond. Het is tusschen 7 en 8 ure des avonds.’
Het gaat er allemaal gemoedelijk aan toe. Een fragment: ‘Een Korporaal. Zoo jongen, bonjour! Hoe gaat het, wij ontmoeten ons ook nog al eens op de wacht. De andere. Och ja!... maar apropos, zijt gij gisteren ook nog in den Roskam geweest? Vink heeft ons regt geamuseerd. Eerst de volksliederen, toen het heerlijke o santtissima! Dat men nog heeft moeten herhalen; Körners lied: Der Ritter muss., ja, ik weet niet wat al meer.’

Al deze taferelen zijn op de litho afgebeeld. Rechts in het midden een afbeelding van een militaire wagen met opschrift: ‘KOMPAGNIE VRIJW JAGERS DER / UTRECHTSCHE HOOGESCHOOL’.

L.C. Hora Siccama is de ontwerper van de litho; Vos de lithograaf; J.W. Desguerrois en Co. De steendrukker, en J. van Schoonhoven en N. van der Monde te Utrecht de uitgever van de almanak.
Gesigneerd linksonder: ‘L.C.H.S. del.’, midden onder: ‘Vos Lith.’ En rechtsonder: ‘Lith. Desguerrois en C^O.’

Een litho uit 1832 van deze ‘Hoodwacht te Tilburg’ (Heuvel met lindeboom en latere pastorie) met daarop een compagnie van vrijwillige jagers bevindt zich in de collectie van het Regionaal Archief Tilburg (zie afbeelding in blog over de Utrechtse jager Costerus).

afb. 2

Literatuur en bronnen:

- G. van Rijn en C. van Ommeren, Atlas van Stolk. Katalogus der Historie-, Spot- en Zinneprenten betreffende de geschiedenis van Nederland (’s-Gravenhage, 1895-1933, tien delen), nr. 7088.

- Utrechtsche Studenten Almanak voor het jaar 1832 (Utrecht, J. van Schoonhoven en N. van der Monde, 1832), p. 305-310.

Afbeeldingen
1. Litho taferelen uit toneelstuk ‘De Hoofdwacht te Tilburg’, 1831. (Stadscollectie Tilburg, SMT00955).

2. Titelblad Utrechtsche Studenten Almanak voor het jaar 1832. (Coll. auteur).

Auteur: Ronald Peeters, voormalig hoofd Stadsmuseum Tilburg en auteur. Hij beschreef ook de Stadscollectie Tilburg van Stadsmuseum Tilburg.